احكام خوردني‌ها و آشاميدني‌ها
مسأله 2793) خوردن گوشت مرغ خانگى و كبوتر و اقسام گنجشك حلال است. بلبل و سار و چكاوك از قسم گنجشك است. شب پره و طاووس و جميع انواع كلاغ و هر پرنده‌اى كه مثل شاهين و عقاب و کرکس و باز چنگال دارد، يا هنگام پرواز بال زدنش كمتر از صاف نگهداشتن بالش باشد حرام است. کانگورو، گربه، گرگ، روباه، کفتار، شغال، خرگوش و همچنین گوشت حیواناتی مانند: فیل، میمون، خرس و غیر اینها، و حیواناتی نجاست‌خوار و گوشت همة حشراتی مانند: مار، موش و جوجه تیغی حرام است. همچنين هر مرغى كه چينه‌دان و سنگدان و خار پشت پا ندارد، مگر آن‌که معلوم باشد كه بال زدنش بيشتر از صاف نگهداشتن او است كه در اين صورت حلال است و خوردن گوشت پرستو و هدهد مكروه است.
مسأله 2794) حیوانات بر دو دسته‌ا‌ند: حلال گوشت و حرام گوشت:
(اول) حیوانات حلال گوشتی که در خشکی زندگی می‌کنند و اینها خود بر دو قسم اند:
- حیوانات اهلی مانند گوسفند، گاو، شتر که حلال گوشت است؛ و اسب و الاغ و قاطر که خوردن گوشت آنها کراهت دارد.
- حیوانات وحشی مانند: آهو، قوچ، بزکوهی، گاوکوهی، شتر وحشی،گاومش، گوزن و…
(دوم) حیوانات حرام گوشت مانند: شیر، پلنک، ببر، یوزپلنگ و گراز و…
مسأله 2795) اگر چيزى را كه روح دارد از حيوان زنده جدا نمايند مثلاً دنبه يا مقدارى گوشت از گوسفند زنده ببرند، نجس و حرام می‌باشد.
مسأله 2796) بعضى از اجزای حيوانات حلال گوشت بى‌اشكال حرام، و بعضى بنا بر احتياط واجب، حرام است و مجموع آنها پانزده چيز است: 1ـ خون، 2ـ فضله، 3ـ نرى، 4ـ فرج، 5ـ بچه دان، 6ـ غددی كه آن را دشول مى‌گويند، 7ـ تخم كه آن را دنبلان مى‌گويند 8ـ چيزى كه در مغز كله است و به شكل نصف نخود می‌باشد، 9ـ مغز حرام كه در ميان تيرة پشت است، 10ـ پى كه در دو طرف تيرة پشت است، 11ـ زهره دان، 12ـ سپرز (طحال)، 13ـ بول دان (مثانه)، 14ـ حدقه چشم، 15ـ آنچه در مغز سُم است و به آن ذات الاشاجع مى‌گويند. ولى ظاهر اين است كه در پرندگان، به جز خون و فضله و زهره دان و سپرز و دنبلان از چيزهایى كه ذكر شد وجود ندارد.
مسأله 2897) خوردن بول شتر و حیوانات حلال گوشت براى معالجه حلال است، و اجتناب از بول ساير حيوانات حلال گوشت و همچنين سایر چيزهایى كه طبع از آنها تنفر دارد، بنا بر احتياط واجب است.
مسأله 2798) خوردن خاك حرام است، و خوردن گل داغستان و گل ارمنى براى معالجه اشكال ندارد. خوردن كمى از تربت حضرت سيدالشهداء(ع) براى استشفاء جایز است و بهتر اين است كه تربت را در مقدارى از آب مثلاً حل نمايند كه مستهلك شود و بعداً آن آب را بياشامد.
مسأله 2799) فرو بردن آب بينى و خلط سينه كه در دهن آمده حرام نيست و فرو بردن غذایى كه موقع خلال كردن، از لاى دندان بيرون می‌آید اشكال ندارد.
مسأله 2800) خوردن چيزى كه موجب مرگ می‌شود يا براى انسان ضرر كلى دارد حرام است.
مسأله 2801) خوردن گوشت اسب و قاطر و الاغ مكروه است. اگر كسى با آنها وطى (نزديكى) كند، خود و نسل آنها حرام می‌شوند و بول و سرگين آنها نجس می‌شود و بايد آنها را از شهر بيرون ببرند و در جاى ديگرى بفروشند و بر واطى لازم است قيمتش را به صاحبش بدهد. اگر با حيوان حلال گوشتى مانند گاو و گوسفند نزديكى كنند، بول و سرگين آنها نجس می‌شود و خوردن گوشت و آشاميدن شير آنها هم حرام است. همچنين است نسل آنها، و بايد فوراً آن حيوان را بكشند و بسوزانند و كسى كه با آن وطى كرده، پول آن را به صاحبش بدهد.
مسأله 2802) بزغاله و برة شيرخوار اگر از خوك به مقدارى كه گوشت و استخوان آنها قوت بگيرد شير بخورند، خود و نسل آنها حرام می‌شوند، در صورتى كه مقدار شير خوردن كمتر از آن باشد لازم است استبراء شوند و پس از آن حلال مى‌گردند. استبرای آن اين است كه هفت روز از پستان بز يا گوسفند شير بخورند و اگر حاجت به شير نداشتند هفت روز علف بخورند. حيوان نجاست‌خوار نيز خوردن گوشتش حرام است، چنانچه استبرائش نمايند حلال می‌شود و كيفيت استبرای آن در مسأله (263) بيان شد.
مسأله 2803) آشاميدن شراب حرام است و در بعضى از اخبار بزرگترين گناه شمرده شده است. اگر كسى آن را حلال بداند كافر است. از حضرت امام جعفر صادق(ع) روايت شده است كه فرمودند: شراب ريشة بديها و منشاء گناهان است و كسى كه شراب مى‌خورد، عقل خود را از دست می‌دهد و در آن موقع خدا را نمى‌شناسد و از هيچ گناهى باك ندارد و احترام هيچ كس را نگه نمى‌دارد، و حق خويشان نزديك را رعايت نمی‌کند و از زشتي‌هاى آشكار رو نمى‌گرداند، و روح ايمان و خداشناسى از بدن او بيرون مى‌رود، و روح ناقص خبيثى كه از رحمت خدا دور است در او مى‌ماند، و خدا و فرشتگان و پيغمبران و مؤمنين او را لعنت مى‌كنند، و تا چهل روز نماز او قبول نمی‌شود، [اگرچه واجب است نمازش را بخواند و نمازش صحیح است ولی آثار واقعی نماز را ندارد]، و روز قيامت روى او سياه است و زبان از دهانش بيرون می‌آید، و آب دهان او به سينه‌اش می‌ریزد، و فرياد تشنگى او بلند است.
مسأله 2804) نشستن سر سفره‌اى كه در آن شراب مى‌خورند، اگر انسان يكى از آنان حساب شود حرام و چيز خوردن از آن سفره نيز حرام است.
مسأله 2805) بر هر مسلمانی واجب است مسلمان ديگرى را كه نزديك است از گرسنگى يا تشنگى بميرد، نان و آب داده و او را از مرگ نجات دهد.
آداب غذا خوردن
مسأله 2806) آداب غذا خوردن چند چيز است:
اول: هر دو دست را پيش از غذا بشويد؛
دوم: بعد از غذا دست خود را بشويد و با دستمال خشك كند؛
سوم: ميزبان پيش از همه شروع به غذا خوردن كند و بعد از همه دست بكشد. پيش از غذا، اول ميزبان دست خود را بشويد، بعد كسى كه طرف راست او نشسته و همين طور تا برسد به كسى كه طرف چپ او نشسته، و بعد از غذا، اول كسى كه طرف چپ ميزبان نشسته دست خود را بشويد و همين‌طور تا به ميزبان برسد؛
چهارم: در اول غذا بسم الله بگويد ولى اگر سر يك سفره چند جور غذا باشد در وقت خوردن هر كدام آنها گفتن بسم الله مستحب است؛
پنجم: با دست راست غذا بخورد؛
ششم: با سه انگشت يا بيشتر غذا بخورد و با دو انگشت نخورد؛
هفتم: اگر چند نفر سر يك سفره نشسته‌اند هر كسى از غذاى جلو خودش بخورد؛
هشتم: لقمه را كوچك بردارد؛
نهم: سر سفره زياد بنشيند و غذا خوردن را طول بدهد؛
دهم: غذا را خوب بجود؛
يازدهم: بعد از غذا خداوند عالم را حمد كند؛
دوازدهم: انگشت‌ها را بليسد؛
سيزدهم: بعد از غذا خلال نمايد ولى با چوب ريحان و انار و نى و با برگ درخت خرما خلال نكند؛
چهاردهم: آنچه بيرون سفره می‌ریزد جمع كند و بخورد ولى اگر در بيابان غذا بخورد مستحب است آنچه می‌ریزد، براى پرندگان و حيوانات بگذارد؛
پانزدهم: در اول روز و اول شب غذا بخورد و در بين روز و در بين شب غذا نخورد؛
شانزدهم: بعد از خوردن غذا به پشت بخوابد و پاى راست را روى پاى چپ بيندازد؛
هفدهم: در اول غذا و آخر آن نمك بخورد؛
هيجدهم: ميوه را پيش از خوردن با آب بشويد.
چيزهایى كه در غذا خوردن مکروه است
مسأله 2807) چند چيز در غذا خوردن مکروه است:
اول: در حال سيرى غذا خوردن؛
دوم: پر خوردن و در خبر است كه خداوند عالم بيشتر از هر چيز از شكم پر بدش می‌آید؛
سوم: نگاه كردن به صورت ديگران در موقع غذا خوردن؛
چهارم: خوردن غذاى گرم؛
پنجم: فوت كردن چيزى كه مى‌خورد يا مى‌آشامد؛
ششم: بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چيز ديگر شدن؛
هفتم: پاره كردن نان با كارد؛
هشتم: گذاشتن نان زير ظرف غذا؛
نهم: پاك كردن گوشتى كه به استخوان چسبيده به طورى كه چيز در آن نماند؛
دهم: پوست كندن ميوه؛
يازدهم: دور انداختن ميوه پيش از آن‌که كاملاً آن را بخورد.
آداب آشاميدن
مسأله 2808) آداب آشاميدن چند چيز است:
اول: آب را به طور مكيدن بياشامد؛
دوم: در روز ايستاده آب بخورد؛
سوم: پيش از آشاميدن آب بسم الله و بعد از آن الحمد لله بگويد؛
چهارم: به سه نفس آب بياشامد؛
پنجم: از روى ميل آب بياشامد؛
ششم: بعد از آشاميدن آب حضرت ابى عبدالله(ع) و اصحاب ايشان را ياد كند و قاتلان آن حضرت را لعنت نمايد.
چيزهایى كه در آشاميدن مکروه است
مسأله 2809) زياد آشاميدن آب و آشاميدن آن بعد از غذاهاى چرب و در شب به حالى ايستاده مذموم است. نيز آشاميدن آب با دست چپ و همچنين از جاى شكستة كوزه و جایى كه دستة آن است مذموم می‌باشد.
ثبت دیدگاه