گزارشی از مراسم گرامی‌داشت زنده‌یاد آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی فاضلی (قدس‌سره)
۱). دیروز جمعه بیست و ششم سنبله/شهریور ۱۴۰۰ خورشیدی، مصادف با دهم صفر ۱۴۴۳قمری، با هدف تجلیل و تکریم از استاد فقید حضرت آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی فاضلی ره، از استادانِ نام‌آشنا در حوزه‌ی علمیه‌ی نجفِ اشرف و حوزه‌ی علمیه‌ی دمشق، مراسمی از سوی بیتِ مکرّم و فرزندان گرامی، با همکاری دفتر مرکزی مرجع فقید حضرت آیت‌الله العظمی محقق کابلی ره در سالن جلسات عمومی دفتر برگزار شد. این جلسه با حضور حاج شیخ حسین فاضلی‌ره و دیگر فرزندان آن مرحوم، مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله العظمی فاضلی بهسودی دام‌ظله، ریاست محترم دفتر مرکزی مرجعیت حضرت آیت‌الله عارفی حفظه‌الله، آقازاده‌های مرجع فقید حجج اسلام حاج شیخ مهدی و حاج شیخ جواد محقق و ریاست دفتر مرجعیت در بامیان حجت‌الاسلام و المسلمین استاد اخلاقی و جمعی از عالمان، طلاب و مهاجرین افغانستانی مقیم قم برگزار شد.
۲). مراسم با قرائت قرآن توسط فرزانگان و قاریان محترم قرآن جناب آقای محمد سخی‌زاده و جناب آقای مهدی شجاعی آغاز شد. سپس جناب حجت‌الاسلام و المسلمین شیخ غلامحسین شهرستانی بیوگرافی علمی استاد فقید را با عنوان «آیت‌الله محمدعلی فاضلی؛ همدوش تاریخ» به خوانش گرفت؛ آقای شهرستانی گفت: استاد فقید پس از آنکه دروس مقدماتی را در زادگاهِ خودش سنگ‌تخت، سپری نمود، در همان سنینِ جوانی عازم حوزه‌ی علمیه نجف شد. در حوزه‌ی علمیه‌ی نجف اشرف، با برخوداری از نبوغ ذاتی و تلاش اِکستابی، به زودی طیّ مراحل نمود و در عدادِ استادانِ سطوح عالی این حوزه در آمد. در زندگی‌نامه استادِ فقید ره، حضور در دروس استادانِ نامداری مانند آیت‌الله سید اسدالله مدنی، آیت‌الله صدرا بادکوبه‌ای، آیت‌الله مسلم ملکوتی، و زعیم حوزه نجف آیت‌الله خوئی علیهم الرحمه، ثبت شده است. ایشان در سال ۱۳۵۴ خورشیدی، در پیِ اخراج کلیه‌ی اتباع غیر عراقی توسط رژیم بعثی عراق، همراه با جمعی دیگر از فضلای این حوزه، راهیِ دیار سوریه و اقامت در حوزه زینبیه شد. استاد در طول حیات خودش با مشکلات و دشوارهای متعدد رو به رو گردید، اما هیچ‌کدام نتوانست مانع تکامل علمی و عملی او شود. حجت‌الاسلام شهرستانی گفت: در مدتی ۲۴ سالی که در حوزه‌ی سوریه اقامت و مشغول به تحصیل بودم، خوب شاهد بودم که استاد فقید را از لحاظ فضایل علمی و اخلاقی، در میان اَقران و اَمثال، برجسته‌تر می‌دیدند. اما شرایط ناگواری پیش آمد که موجب شد جناب استاد در پایانِ عمر، به جمهوری اسلامی ایران مهاجرت نماید و در قم سکونت نماید. متاسفانه اقامت استاد در قم، همراه با فرسایش روحی و جسمی همراه بود و در نهایت منجر به وفات ایشان شد.
۳). در این مراسم، جناب حجه‌الاسلام حسیب احسانی فرازهای از اعتبارنامه‌ی مرحوم سید محمد کلانتر، پایه‌گذار «جامعة النّجف الدینیة» در ارتباط با دوران تحصیل مرحوم استاد فاضلی ره در حوزه‌ی نجف، و پیامِ تسلیت مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله العظمی فاضلی بهسودی‌دام‌ظله در پیِ ارتحال مرحوم استاد فاضلی‌ره را به خوانش گرفت:
آقای احسانی گفت: مرحوم سید محمدکلانتر پایه‌گذار «جامعة النجف الدینیة» در بخش از اعتبارنامه‌ی خودش چنین آورده است:
«و ممن دخل هذه الموسسة و داوَم فی تطبیق مناهجها الدراسیة، الّتی أتعبتُ نفسی فی وضعِها و تطبیقها و لا زالت متعبة و لم یخالف النظام، و کان مکبّا علی الإشتغال حتی وصل إلی مرحلة التدریس و زاوَل هذه المهمة فیها طیلة سنوات إلی أن بلغ بحمدلله مرتبة راقیة من العلم و الفضل، هو ولدنا العزیز، قرّة عینی، جناب الفاضل المهذّب حجت لاسلام الشیخ محمدعلی الفاضلی دامت تأییداته. فتقدیرا لجهوده الجبارة زوّدناه بهذه الوثیقة و نسالهُ تعالی أن یوفقه و یُسدّد خُطاه و یجعل مستقبل امره خیراٌ من ماضیه و أن لاینسانی فی أماکن استجابة الدعا».
مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله العظمی فاضلی بهسودی دام‌ظله، در پیِ ارتحال اندوه‌بار آن استاد بزرگوار، در بخشی از پیام خودش، با تجلیل از ایشان، چنین آورده است:
«ارتحالِ عالِم ربّانی و استاد حوزه‌های علمیه مرحوم آیة‌الله حاج شیخ محمدعلی فاضلی (رحمة الله علیه) موجب اَندوه و تَألّم گردید. ایشان از قدماء و فضلاء طلابِ افغانستانی در حوزه‌ی علمیه‌ی نجف اشرف و از اساتید و استوانه‌های شاخص در حوزه‌ی علمیه‌ی دمشق بود؛ فراست در فراگیری علوم، استفاده‌ی صحیح از فرصت‌های زندگی، تدریس مستمر دروس سطح و خارج، و زندگیِ همراه با سادگی و مناعت طبع، از خصوصیات برجسته‌ی آن مرحوم بود. فقدان ایشان یک خسارت بزرگ برای علما و طلاب افغانستان و حوزه‌های علمیه است.»
۴). در ادامه جناب حجت الاسلام و المسلمین زاهدی مسول دفتر مرجعیت در شیراز، به ارائه‌ی سخن پرداخت. آقای زاهدی در آغاز سخنانش، یاد مرجع راحل حضرت آیت‌الله العظمی محقق کابلی ره و استاد فقید آیت‌الله محمدعلی فاضلی ره را گرامی داشت، سپس با اشاره به روایاتی از امامان معصوم گفت: امام صادق علیه‌السلام می فرماید: هر جوانِ مسلمانی، نباید از دو حال خارج باشد، یا متعلم باشد یا معلم. آقای زاهدی گفت: در قرآن‌کریم نیز، تعابیری وجود دارد که تأمل در باره‌ی آن‌ها، ارزش علم و کسبِ دانایی را می‌رساند: تعبیری نظیرِ اُولوا العلم، اُوتو العلم، اُولوالاَلباب، از این سنخ مفاهیم است.
آقای زاهدی گفت، از مضامین آیات متعدد قرآن چنین بر می‌آید که یکی از معیارهای برتری انسان‌ها نسبت به یکدیگر، علم است نه حسب و نسب. مسول دفتر مرجعیت در شیراز، در ادامه سخنانش گفت: مرحوم آیت‌الله فاضلی‌ره از لحاظِ حسب و نسب، متعلق به یک دودمانی از هزاره‌های افغانستان است که شاید چندان شناخته شده هم نباشد، اما هجرت او به نجف و کسب دانایی و دستیابی به علوم اسلامی و تدریس و تربیت شاگردان مختلف، سبب شد که طلاب کشورهای مختلف او را از پیشگامان و سرشناسانِ حوزه نجف و سوریه بداند. آقای زاهدی گفت بر اساس نص صریح روایات، چنین انسان‌های در آسمان‌ها به بزرگی یاد می‌شوند و یادشان، برای همیشه در دل‌ها ماندگار می‌ماند.
این مراسم با ذکر مصائب و توسل به اهل‌بیت و دعای خیر حاضرین پایان یافت.
