احكام دفاع

مسأله 2169) كسى كه به قصد كشتن شخصى ظلماً به او حمله كند، بر آن شخص واجب است از خود دفاع كند هر طورى كه می‌تواند هرچند منجر بشود به كشتن حمله كننده. همچنين است اگر ظالم حمله به عرض كسى نمايد براى زنا يا لواط يا كارهاى ديگر.

مسأله 2170) كسى كه مورد حمله قرار بگيرد تسليم شدن به حمله كننده حرام است. اگر تسليم شود گناهكار است، و اگر قدرت مقاومت و دفاع را به تنهاى ندارد واجب است از ديگران استمداد کند، اگر استمداد ممكن نباشد و بتواند فرار كند واجب است فرار نمايد.

مسأله 2171) آنچه در دو مسألة پيش گفته شد اختصاص به حمله نمودن به خود شخص ندارد، بلكه اگر ظالم حمله کند كه اولاد يا عيال بلكه خادم شخص را بكشد يا تجاوز نمايد، همين حكم را دارد، يعنى دفاع واجب است.

مسأله 2172) بايد مدافعة ظالم به آسانترين وجه باشد؛ يعنى اگر به زبان از بين برود، نمی‌تواند سيلى بزند و اگر به سيلى زدن از بين برود، نمی‌تواند جراحت بر او وارد بسازد. پس اگر تعدّى بدون موجب بنمايد حرام و ضامن است.

مسأله 2173) اگر ظالمى بخواهد مال كسى را بگيرد، می‌تواند دفاع كند اگرچه منجر به ضرب و جرح شود، ولى می‌تواند مال را به او بدهد و دفاع نكند.

مسأله 2174) اگر كسى از پشت بام، يا سوراخى، يا پنجره‌اى، به عيالات كسى يا به عورت او نگاه كند، واجب است دفاع كند، به تفصيلى كه در مسئلة پيش گفته شد با مراعات آسان‌ترين وجه؛ يعنى اگر به صدا زدن و صيحه نمودن دفاع شد، نوبت با زدن به سنگ و چوب نمی‌رسد.

مسأله 2175) معروف‌هایی كه واجب است امر كردن به آنها، ده چيز است:

(اول) نماز؛ (دوم) روزه؛ (سوم) زكات؛ (چهارم) خمس؛ (پنجم) حج؛ (ششم) امر به معروف؛ (هفتم) نهى از منكر؛ (هشتم) تولّى؛ يعنى دوست داشتن دوستان خدا و پيامبر و ائمه معصومينb؛ (نهم) تبرّى؛ يعنى دورى و بيزارى جستن از دشمنان خداوند و دشمنان معصومينb، امر به اين نه چيز واجب است. (دهم) جهاد، ولى امر به جهاد وظيفة حضرت صاحب الامر (عج) و نایب ايشان كه مجتهد جامع الشرایط است می‌باشد. در زمان غيبت حتى مجتهد هم نمی‌تواند امر به جهاد ابتدایى بدهد. اما جهادى كه جنبه دفاعى داشته باشد، مثل این‌که دشمن بر بلاد مسلمين و مرزهاى آنان هجوم آورد؛ بر جميع مسلمانان دفاع و دفع دشمن به هر وسيله كه ممكن باشد از بذل مال و جان واجب است، و منوط به اذن حاكم شرع نيست. اما جهاد با نفس كه از آن در بعضى روايات تعبير به جهاد اكبر شده است، بر هر مكلّفی دایماً واجب است. پس اگر نفس انسان ميل به معصيت نمايد واجب است با نفس جهاد كرد و او را از معصيت منصرف ساخت، چه شب باشد يا روز، در خفا باشد يا در حضور مردم. اما محرماتى كه نهى از ارتكاب آنها واجب است خيلى زياد می‌باشد و اغلب مسلمانها مى‌دانند، و نياز به ذكر تفصيلى آنها نيست.