احكام روزه

روزه آن است كه انسان براى انجام فرمان خداوند عالم، از اذان صبح تا مغرب از نُه چيزى كه بعداً گفته می‌شود خوددارى كند.

نيـت

مسأله 1594) لازم نيست انسان نيت روزه را از قلب خود بگذراند يا مثلاً بگويد فردا را روزه مى‌گيرم، بلكه همين قدر كه بنا داشته باشد براى انجام فرمان خداوند عالم از صبح تا مغرب كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام ندهد كافيست و براى آن كه يقين كند تمام اين مدّت را روزه بوده، بايد مقدارى پيش از اذان صبح و مقدارى هم بعد از مغرب از انجام كارى كه روزه را باطل می‌کند خوددارى كند.

مسأله 1595) انسان می‌تواند در هر شب از ماه رمضان، براى روزة فرداى آن نيت كند و بهتر آن است كه شب اول ماه هم نيت روزه همه ماه را بنمايد.

مسأله 1596) وقت نيت روزه ماه رمضان، از اول شب است تا نماز صبح.

مسأله 1597) وقت نيت روزة مستحبى از اول شب است تا موقعى كه به اندازه نيت كردن به مغرب مانده است كه اگر تا اين وقت كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد و نيت روزة مستحبى كند روزة او صحيح است.

مسأله 1598) كسى كه پيش از اذان صبح در غير روزة ماه رمضان بدون نيت روزه خوابيده است، اگر پيش از ظهر بيدار شود و نيت كند روزة او صحيح است، چه روزة او واجب باشد چه مستحب، اگر بعد از ظهر بيدار شود، نمی‌تواند نيت روزة واجب بكند، اما در ماه رمضان اگر بى نيت خوابيده باشد اگرچه پيش از ظهر بيدار شود و نيت كند صحت روزه‌اش محل اشكال است. احتياط استحبابی آن است که آن روز را به قصد روزه به آخر برساند، و احتياطاً قضاى آن را هم انجام دهد. همچنين است اگر بعد از ظهر بيدار شود.

مسأله 1599) اگر بخواهد غير روزة رمضان روزة ديگرى بگيرد بايد آن را معين نمايد، مثلاً نيت كند كه روزة قضاء يا روزة نذر مى‌گيرم، ولى در ماه رمضان لازم نيست نيت كند كه روزة ماه رمضان مى‌گيرم، بلكه اگر نداند ماه رمضان است يا فراموش نمايد و روزة ديگرى را نيت كند، روزة ماه رمضان حساب می‌شود.

مسأله 1600) اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نيت روزة غير رمضان كند، روزة رمضان حساب می‌شود، نه روزه‌اى كه قصد كرده است.

مسأله 1601) اگر مثلاً به نيت روز اول ماه روزه بگيرد، بعد بفهمد دوم يا سوم بوده روزة او صحيح است.

مسأله 1602) اگر پيش از اذان صبح نيت كند و بيهوش شود و در بين روز بهوش آيد، بنا بر احتياط واجب بايد روزة آن روز را تمام نمايد و اگر تمام نكرد قضاى آن را به‌جا آورد، بلكه اگر تمام كند نيز قضای آن را احتياطاً انجام دهد.

مسأله 1603) اگر پيش از اذان صبح نيت كند و مست شود و در بين روز بهوش آيد، احتياط واجب آن است كه روزة آن روز را تمام كند و قضاى آن را هم به‌جا آورد.

مسأله 1604) اگر پيش از اذان صبح نيت كند و بخوابد و بعد از مغرب بيدار شود، روزه‌اش صحيح است.

مسأله 1605) اگر نداند يا فراموش كند كه ماه رمضان است و پيش از ظهر ملتفت شود، چنانچه كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد يا بعد از ظهر ملتفت شود كه ماه رمضان است، روزة او باطل می‌باشد، ولى بايد تا مغرب كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام ندهد، و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نمايد، و اگر پيش از ظهر ملتفت شود و كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد بايد نيت روزه نمايد و روزه‌اش صحيح است.

مسأله 1606) اگر بچه پيش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، بايد روزه بگيرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزة آن روز بر او واجب نيست و احتياطاً امساك كند.

مسأله 1607) كسى كه براى به‌جا آوردن روزة ميتى اجير شده، اگر روزة مستحبى بگيرد اشكال ندارد، ولى كسى كه روزة قضا يا روزة واجب ديگرى دارد، نمی‌تواند روزة مستحبى بگيرد و چنانچه فراموش كند و روزة مستحب بگيرد در صورتى كه پيش از ظهر يادش بيايد، روزة مستحبى او به‌هم مى‌خورد و می‌تواند نيت خود را به روزة واجب برگرداند و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزة او باطل است و اگر بعد از مغرب يادش بيايد، روزه‌اش صحيح است.

مسأله 1608) اگر غير از روزة ماه رمضان روزة معينى ديگرى بر انسان واجب باشد، مثلاً نذر كرده باشد روز معينى را روزه بگيرد، چنانچه عمداً تا اذان صبح نيت نكند، روزه‌اش باطل است و اگر نداند روزة آن روز بر او واجب است، يا فراموش كند و پيش از ظهر يادش بيايد، چنانچه كارى كه روزه را باطل می‌کند، انجام نداده باشد و نيت كند روزة او صحيح وگرنه باطل است.

مسأله 1609) اگر براى روزة واجب غير معيّن مثل روزة كفاره عمداً تا نزديك ظهر نيت نكند، اشكال ندارد بلكه اگر پيش از نيت تصميم داشته باشد كه روزه نگيرد، يا ترديد داشته باشد كه بگيرد يا نه، چنانچه كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد و پيش از ظهر نيت كند، روزة او صحيح است.

مسأله 1610) اگر در ماه رمضان، پيش از ظهر كافر مسلمان شود و چيزى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، بنا بر احتياط واجب بايد نيت روزه كند و روزه را تمام نمايد، و اگر آن روز را روزه نگيرد قضاى آن را به‌جا آورد.

مسأله 1611) اگر در وسط روز ماه رمضان پيش از ظهر مريض خوب شود، و چيزى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، احتياط واجب آن است كه پيش از ظهر نيت روزه کند، و احتياطاً قضاى آن را نيز انجام دهد، و اگر بعد از ظهر خوب شود هر چند تا آن وقت كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد امساك آن روز بر او واجب نيست.

مسأله 1612) روزى را كه انسان شك دارد آخر شعبان است يا اول رمضان واجب نيست روزه بگيرد و اگر بخواهد روزه بگيرد، نمی‌تواند نيت روزة رمضان كند، يا نيت كند كه اگر رمضان است روزة رمضان و اگر رمضان نيست روزة قضاء يا مانند آن باشد، بلكه بايد نيت روزة قضا و مانند آن بنمايد و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب می‌شود. ولى در صورتى كه قصد كند آنچه را فعلاً خدا از او خواسته است انجام دهد و بعد معلوم شود رمضان بوده نيز كافى است.

مسأله 1613) اگر روزى را شك دارد كه آخر شعبان است يا اول رمضان به نيت روزة قضاء يا روزة مستحبى و مانند آن روزه بگيرد و در بين روز بفهمد كه ماه رمضان است بايد نيت روزة ماه رمضان كند.

مسأله 1614) اگر در روزة واجب معينى مثل روزة ماه رمضان مردّد شود كه روزة خود را باطل كند يا نه، يا قصد كند روزه را باطل كند، روزه‌اش باطل می‌شود، اگرچه از قصدى كه كرده توبه نمايد و كارى هم كه روزه را باطل می‌کند انجام ندهد.

مسأله 1615) در روزة مستحبى و روزة واجبى كه وقت آن معين نيست مثل روزة كفاره، اگر قصد كند كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام دهد يا مردد شود كه به‌جا آورد يا نه، چنانچه به‌جا نياورد و پيش از ظهر دوباره نيت روزه كند روزة او صحيح است بلكه در روزة مستحب تا غروب تجديد نيت كند درست است.