احكام طهارت
آب مطلق و مضاف
مسأله 51) آب يا مطلق است يا مضاف. آب مضاف آبيست كه آن را از چيزى بگيرند، مثل آب هندوانه و گلاب، يا با چيزى مخلوط باشد، مثل آبى كه با گل و مانند آن به قدری مخلوط شود كه ديگر به آن آب نگويند، و غير اينها آب مطلق است و آن بر شش قسم است: (اوّل) آب كُر؛ (دوم) آب قليل؛ (سوم) آب جارى؛ (چهارم) آب باران؛ (پنجم) آب چاه؛ (ششم) آبى كه از زمين مىجوشد و جريان ندارد.
1ـ آب كُر
مسأله 52) آب كُر مقدار آبيست كه اگر در ظرفى كه درازا و پهنا و گودى آن هر يك سه وجب و نیم است بريزند، آن ظرف را پر كند، و وزن آن تقريباً (384) لیتر میشود.
مسأله 53) اگر عين نجس مانند بول و خون يا چيزى كه نجس شده است مانند لباس نجس، به آب كُر برسد، چنانچه آن آب، بو يا رنگ يا مزة نجاست را بگيرد، نجس میشود و اگر تغيير نكند نجس نمیشود.
مسأله 54) اگر بو يا رنگ يا مزة آب كر به واسطه غير نجاست تغيير كند نجس نمیشود.
مسأله 55) اگر عين نجس مانند خون به آبى كه بيشتر از كُر است برسد و بو يا رنگ يا مزة قسمتى از آن را تغيير دهد، چنانچه مقدارى كه تغيير نكرده كمتر از كُر باشد تمام آب نجس میشود. اگر به اندازه كُر يا بيشتر باشد مقدارى كه بو يا رنگ يا مزة آن تغيير كرده نجس و بقيه پاك است.
مسأله 56) آب فواره اگر متصل به كُر باشد، آب نجس را پاك مىكند ولى اگر قطره قطره روى آب نجس بريزد آن را پاك نمىكند، مگر آنکه چيزى روى فواره بگيرند، تا آب آن قبل از قطره قطره شدن به آب نجس متصل شود و بهتر اين است كه آب فواره با آن آب نجس مخلوط گردد.
مسأله 57) اگر چيز نجس را زير شيرى كه متصل به كُر است بشويند آبى كه از آن چيز مىريزد اگر متصل به كُر باشد و بو يا رنگ يا مزة نجاست نگرفته باشد و عين نجاست هم در آن نباشد پاك است.
مسأله 58) اگر مقدارى از آب كُر يخ ببندد و باقى آن به قدر كُر نباشد چنانچه نجاسات به آن برسد نجس میشود، و هر مقدار از يخ هم آب شود نجس است.
مسأله 59) آبى كه به اندازه كُر بوده، اگر انسان شك كند از كُر كمتر شده يا نه مثل آب كُر است، يعنى نجاست را پاك میکند و اگر نجاستى هم به آن برسد نجس نمیشود، و آبى كه كمتر از كُر بوده و انسان اگر شك دارد به مقدار كُر شده يا نه حكم آب كمتر از كُر را دارد.
مسأله 60) كُر بودن آب، به دو راه ثابت میشود:
اول: اینکه خود انسان يقين كند؛
دوم: آنکه دو مرد عادل خبر دهند، و بعيد نيست كه قول يك مرد عادل بلكه قول كسى كه مورد وثوق و اطمينان است نيز كافى باشد.
2ـ آب قليل
مسأله 61) آب قليل آبيست كه از زمين نجوشد و از كُر كمتر باشد.
مسأله 62) اگر آب قليل روى چيز نجس بريزد يا چيز نجس به آن برسد نجس میشود، ولى اگر با فشار روى چيز نجس بريزد، مقدارى كه به آن چيز مىرسد نجس است و مقدارى كه به آن چيز نرسيده پاك است.
مسأله 63) آب قليلى كه براى برطرف كردن عين نجاست روى چيز نجس ريخته شود و از آن جدا گردد نجس است، و آب قليلى كه بعد از برطرف شدن عين نجاست براى آب كشيدن چيز نجس روى آن مىريزند و از آن جدا میشود در صورتى كه محل به مجرد شستن با او پاك شود، آن آب پاك است، مثلاً اگر محل نجس چيزى باشد كه به يك مرتبه شستن پاك شود و عين نجاست را هم نداشته باشد، غساله آن؛ يعنى آبى كه از او در وقت شستن جدا میشود پاك است. اما چيزى كه دو مرتبه شستن آن لازم است از غساله اوّل بنا بر احتياط واجب اجتناب لازم است، و غساله شستن دوم پاك است.
مسأله 64) آبى كه با آن مخرج بول و غائط را مىشويند با پنج شرط پاك است:
اوّل: آنکه بو يا رنگ يا مزه نجاست نگرفته باشد؛
دوم: نجاستى از خارج به آن نرسيده باشد؛
سوم: نجاست ديگرى مثل خون با بول يا غائط بيرون نيامده باشد؛
چهارم: ذرههاى غائط در آب پيدا نباشد؛
پنجم: بيشتر از مقدار معمول نجاست به اطراف مخرج نرسيده باشد.
3ـ آب جارى
آب جارى آبيست كه از زمين بجوشد و جريان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات. اگر از زمین بجوشد و جریان نداشته باشد در حکم آب جاری است.
مسأله 65) آب جارى اگرچه كمتر از كُر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتى كه بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير نكرده پاك است.
مسأله 66) اگر نجاستى به آب جارى برسد، مقدارى از آن كه بو يا رنگ يا مزهاش به واسطه نجاست تغيير كرده نجس است و طرفى كه متصل به چشمه است اگرچه كمتر از كُر باشد پاك است. آبهاى طرف ديگر نهر اگر به اندازه كُر باشد يا به واسطه آبى كه تغيير نكرده به آب طرف چشمه متصل باشد، پاك وگرنه نجس است.
مسأله 67) آب چشمهاى كه جارى نيست ولى طوري است كه اگر از آن بردارند باز مىجوشد، حكم آب جارى را دارد؛ يعنى اگر نجاست به آن برسد تا وقتى كه بو يا رنگ يا مزهاش به واسطه نجاست تغيير نكرده، پاك است.
مسأله 68) آبى كه كنار نهر ايستاده و متصل به آب جارى است، در صورتى كه به ملاقات نجس بو يا رنگ يا مزهاش تغيير نكند نجس نمیشود.
مسأله 69) چشمه آبى كه مثلاً در زمستان مىجوشد و در تابستان از جوشش مىافتد، فقط وقتى كه مىجوشد حكم آب جارى را دارد.
مسأله 70) آب حوضچه حمام اگر كمتر از كُر باشد، چنانچه به خزينهاى كه آبش به ضميمه آب حوض به اندازه كُر است متصل باشد و با ملاقات نجس بو يا رنگ يا مزهاش تغيير نكند نجس نمیشود.
مسأله 71) آب لولههاى حمام و عمارتها كه از شيرها و دوشها مىريزد اگر به ضميمه حوضى كه متصل به آن است به قدر كُر باشد حكم كُر را دارد.
مسأله 72) آبى كه روى زمين جريان دارد ولى از زمين نمىجوشد چنانچه كمتر از كر باشد و نجاست به آن برسد نجس میشود. اما اگر با فشار جارى باشد و مثلاً نجاست به پائين آن برسد، طرف بالاى آن نجس نمیشود.
4 ـ آب باران
مسأله 73) چيزى كه نجس است و عين نجاست در آن نيست به هر جاى آن يك مرتبه باران برسد پاك میشود. در فرش و لباس و مانند اينها فشار لازم نيست ولى باريدن دو سه قطره فایده ندارد، بلكه بايد طورى باشد كه بگويند باران مىآيد.
مسأله 74) اگر باران بر عين نجاست ببارد و به جاى ديگر ترشح كند چنانچه عين نجاست همراه آن نباشد، و بو يا رنگ يا مزه نجاست نگرفته باشد پاك است، پس اگر باران بر خون ببارد و ترشح كند، چنانچه ذرة خون در آن باشد، يا آنکه بو يا رنگ يا مزة خون گرفته باشد نجس میباشد.
مسأله 75) اگر بر سقف عمارت يا روى بام آن، عين نجاست باشد، تا وقتى كه باران به بام مىبارد، آبى كه به چيز نجس رسيده و از سقف يا ناودان مىريزد پاك است. ولى بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبى كه مىريزد به چيز نجس رسيده است نجس میباشد.
مسأله 76) زمين نجسى كه باران بر آن ببارد پاك میشود، و اگر باران بر زمين جارى شود و در حال باريدن به جاى نجسى كه زير سقف است برسد، آن را نيز پاك میکند.
مسأله 77) خاك نجس كه به واسطه باران گل شود پاك است.
مسأله 78) هرگاه آب باران در جایى جمع شود، اگرچه كمتر از كُر باشد چنانچه موقعى كه باران مىآيد چيز نجسى را در آن بشويند و آب بو يا رنگ يا مزة نجاست نگيرد، آن چيز نجس پاك میشود.
مسأله 79) اگر بر فرش پاكى كه روى زمين نجس است باران ببارد، و بر آن زمين نجس جارى شود. فرش نجس نمیشود و زمين هم پاك مىگردد.
5 ـ آب چاه
مسأله 80) آب چاهى كه از زمين مىجوشد، اگرچه كمتر از كُر باشد چنانچه نجاستی به آن برسد، تا وقتى كه بو يا رنگ يا مزة آن به واسطه نجاست تغيير نكرده پاك است، ولى مستحب است پس از رسيدن بعضى از نجاستها، مقدارى كه در كتابهاى مفصل فقهی گفته شده از آب آن بكشند.
مسأله 81) اگر نجاستى در چاه بريزد و بو يا رنگ يا مزه آن را تغيير دهد، چنانچه تغيير آب چاه از بين برود پاك میشود و بهتر اينست كه با آبى كه از چاه مىجوشد مخلوط گردد.
مسأله 82) اگر آب باران در گودالى جمع شود و كمتر از كُر باشد، چنانچه پس از قطع باران نجاستی به آن برسد، نجس میشود.
6ـ آبى كه از زمين مىجوشد
مسأله 83) آبى كه از زمين مىجوشد و جريان ندارد در حكم آب جارى است؛ يعنى با ملاقات نجاست، نجس نمیشود مگر اینکه رنگ يا بو يا مزة آن تغيير كند و اگر تغييرش خود بهخود و بدون اتصال به كُر و جارى زائل شود پاك میشود، چنانکه در مسأله (67) گذشت.
احكام آبها
مسأله 84) آب مضاف كه معنى آن در مسأله (51) گفته شد، چيزى نجس را پاك نمیکند و وضو و غسل هم با آن باطل است.
مسأله 85) آب مضاف هر قدر زياد باشد، اگر ذرهاى نجاست به آن برسد نجس میشود ولى چنانچه با فشار روى چيز نجس بريزد، مقدارى كه به چيز نجس رسيده نجس است و مقدارى كه نرسيده است پاك میباشد، مثلاً اگر گلاب را از گلابدان روى دست نجس بريزند آنچه به دست رسيده نجس و آنچه به دست نرسيده پاك است.
مسأله 86) اگر آب مضاف نجس طورى با آب كُر يا جارى مخلوط شود كه ديگر آب مضاف به آن نگويند پاك میشود.
مسأله 87) آبى كه مطلق بوده و معلوم نيست كه به حدّ مضاف شدن رسيده يا نه، مثل آب مطلق است؛ يعنى چيز نجس را پاك میکند، و وضو و غسل هم با آن صحيح است و آبى كه مضاف بوده و معلوم نيست مطلق شده يا نه مثل مضاف است؛ يعنى چيز نجس را پاك نمیکند، و وضو و غسل هم با آن باطل است.
مسأله 88) آبى كه معلوم نيست مطلق است يا مضاف، و معلوم نيست كه قبلاً مطلق بوده يا مضاف، نجاست را پاك نمیکند، و وضو و غسل هم با آن باطل است. چنانچه نجاستى به آن برسد نجس نمیشود اگر به اندازة كُر يا بيشتر باشد.
مسأله 89) آبى كه عين نجاست مثل خون و بول به آن برسد و بو يا رنگ يا مزة آن را تغيير دهد، اگرچه كُر يا جارى باشد نجس میشود ولى اگر بو يا رنگ يا مزة آب، به واسطه نجاستى كه بيرون آن است عوض شود، مثلاً مردارى كه پهلوى آب است بوى آن را تغيير دهد نجس نمیشود.
مسأله 90) آبى كه عين نجاست مثل خون و بول در آن ريخته و بو يا رنگ يا مزة آن را تغيير داده، چنانچه به كُر يا جارى متصل شود، يا باران بر آن ببارد يا باد، باران را در آن بريزد، يا آب باران از ناودان هنگام باريدن در آن جارى شود در تمام اين صور چنانچه تغيير آن از بين برود پاك میشود ولى بنا بر احتياط واجب بايد آب باران يا كُر يا جارى با آن مخلوط گردد.
مسأله 91) اگر چيز نجسى را در كُر يا جارى تطهير نمايند در شستنى كه با آن پاك مىگردد، آبى كه بعد از بيرون آوردن از آن مىريزد پاك است.
مسأله 92) آبى كه پاك بوده و معلوم نيست نجس شده يا نه، پاك است، و آبى كه نجس بوده و معلوم نيست پاك شده يا نه، نجس است.
مسأله 93) نيم خورده سگ و خوك و كافر غير كتابى نجس و خوردن آن حرام است. اما كتابى، مثل يهود و نصارى اقوى طهارت آن است و احوط اجتناب است و نيم خورده حيوانات حرام گوشت پاك، و خوردن آن مكروه است ولى نيم خورده مؤمن و گربه مكروه نيست.
ثبت دیدگاه