كم و زياد كردن اجزاء و شرايط نماز

مسأله ۱۳۰۸) هرگاه چيزى از واجبات نماز را عمداً كم يا زياد كند اگرچه يك حرف آن باشد، نماز باطل است.

مسأله ۱۳۰۹) اگر به واسطة ندانستن مسأله، از روى تقصير چيزى از واجبات نماز را كم يا زياد كند، نماز باطل است، ولى چنانچه به واسطة ندانستن مسأله حمد و سورة نماز صبح و مغرب و عشاء را آهسته بخواند، يا حمد و سورة نماز ظهر و عصر را بلند بخواند، يا در مسافرت نماز ظهر و عصر و عشا را چهار ركعتى بخواند، نمازش صحيح است.

مسأله ۱۳۱۰) اگر در بين نماز بفهمد وضو يا غسلش باطل بوده، يا بدون وضو يا غسل مشغول نماز شده، بايد نماز را به‌هم زند، و دوباره با وضو يا غسل بخواند. اگر بعد از نماز بفهمد، بايد دوباره نماز را با وضو و غسل به‌جا آورد و اگر وقت گذشته قضا نمايد.

مسأله ۱۳۱۱) اگر بعد از رسيدن به ركوع يادش بيايد كه دو سجده از ركعت پيش را فراموش كرده، نمازش باطل است، اگر پيش از رسيدن به ركوع يادش بيايد، بايد برگردد، و دو سجده را به‌جا آورد و برخيزد و حمد و سوره يا تسبيحات را بخواند و نماز را تمام كند، و بعد از نماز بنا بر احتياط واجب، براى ايستادن بى‌جا دو سجدة سهو بنمايد.

مسأله ۱۳۱۲) اگر پيش از گفتن (السلام علينا) و (السلام عليكم) يادش بيايد كه دو سجدة ركعت آخر را به‌جا نياورده، بايد دو سجده را به‌جا آورد، و دوباره تشهّد بخواند و سلام نماز را بدهد.

مسأله ۱۳۱۳) اگر پيش از سلام نماز يادش بيايد كه يك ركعت يا بيشتر از آخر نماز نخوانده، بايد مقدارى را كه فراموش كرده به‌جا آورد.

مسأله ۱۳۱۴) اگر بعد از سلام نماز يادش بيايد كه يك ركعت يا بيشتر از آخر نماز را نخوانده، چنانچه كارى انجام داده كه اگر در نماز عمداً يا سهواً اتفاق بيفتد نماز را باطل می‌کند، مثلاً پشت به قبله كرده، نمازش باطل است و اگر كارى كه عمدى و سهوى آن نماز را باطل می‌کند انجام نداده بايد فوراً مقدارى را كه فراموش كرده به‌جا آورد و براى سلام زيادى دو سجدة سهو انجام دهد.

مسأله ۱۳۱۵) هرگاه بعد از سلام نماز عملى انجام دهد كه اگر در نماز عمداً يا سهواً اتفاق بيفتد نماز را باطل می‌کند، مثلاً پشت به قبله نمايد و بعد يادش بيايد كه دو سجدة آخر را به‌جا نياورده، نمازش باطل است، و اگر پيش از انجام كارى كه نماز را باطل می‌کند، يادش بيايد، بايد دو سجده‌اى را كه فراموش كرده به‌جا آورد، و دوباره تشهّد بخواند، و سلام نماز را بدهد و دو سجدة سهو براى سلامى كه اول گفته است انجام دهد.

مسأله ۱۳۱۶) اگر بفهمد نماز را پيش از وقت خوانده، يا پشت به قبله خوانده بايد دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نمايد، اما اگر بفهمد كه به طرف راست يا به طرف چپ قبله به‌جا آورده، در صورتى كه پيش از گذشتن وقت باشد دوباره بخواند، ولى اگر بعد از گذشتن وقت باشد بعيد نيست قضا نداشته باشد. مگر این‌که اين عمل به جهت ندانستن حكم شرعى بوده باشد يا در فحص و جست‌وجو از قبله كوتاهى كرده باشد كه در اين دو صورت بايد قضا نمايد.